sheytan


بسم الله الرحمن الرحیم


امر کردن

انسان ممکن است در انجام گناه، به جایی برسد که شیطان برای گمراه ساختن او، نیاز به دادن وعده نداشته‎باشد بلکه فرد به عبدی برای شیطان بدل شده و مورد امر و نهی او قرار گیرد. از این روست که قرآن در آیه 169 سوره بقره می‎فرماید : إِنَّما یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ «او(شیطان) شما را فقط به انواع بدیها و زشتیها دستور مى‏دهد» 


استفزاز و اجلاب

استفزاز یعنی بلند کردن و به سرعت به کاری واداشتن و اجلاب یعنی راندن و صیحه زدن با قهر و غضب این کلمه از جلب می‎آید.

یعنی شیطان در قبال برخی افراد، از یک سو با وعده‎های فریبنده آن‎ها را از مسیر خیر دور کرده و به سمت شر، سوق می‎دهد و از سوی دیگر با بستن مسیر خیر، راه بازگشت او را با مشکل رو به رو می‎سازد.


همز

همز از کلمه مِهمیز می‎آید که وسیله است که فرد وقتی سوار مرکب می شود به پاشنه پای خود می بندد و به زیر شکم مرکب زده و و باعث شوک حیوان و حرکت او می شود.


همز، بیشتر در حوزه لسانی است؛ یعنی، گناهانی که انسان از طریق زبان مرتکب شده و باعث شوک و ناراحتی طرف مقابل می‎گردد، همزی از سوی شیطان است. به عنوان نمونه شیطان می‎داند که حساسیت یک فرد، در شنیدن چه صحبت‎هایی است از این رو، در هنگام دعوا، به طرف مقابل القاء می‎کند که دست بر نطقه ضعف‎های او گذارد و از این طریق باعث درگیری دو طرف می‎شود. از این روست که خداوند در آیه 97 سوره مومنون این گونه امر می‎فرماید: «وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ»


نزغ

در عربی راهکار راندن حیوان با چوب را نزغ می گویند. انسان ممکن است به مرحله‎ای برسد که به مرکبی برای شیطان بدل شده و شیطان او را نزغ می‎کند،به او ضربه می‎زند و او را وادار به راندن می‎کند. چنین انسانی مجبور است برای شیطان و مطابق خواسته او حرکت کند. 


از این روست که حضرت یوسف درباره اقدام برادران علیه خود تعبیر نزغ را می‎آرود و می‎گوید شیطان میان من و برادرانم نزغ کرد(100، یوسف). برای مقابله با نزغ باید سریع به خدا پناه برد فستعذ بالله گفت. 


استحواذ

عرب کشتی گرفتن با الاغ را استحواذ می‎گوید؛ یعنی ممکن است انسان برای شیطان به چهار پایی مبدل شود که نه تنها بر او سوار می‎شود بلکه با او کشتی نیز گرفته و سرگرم است.


استهواء

حمله عقاب به موش از پشت سر به طوری که به علت میزان سرعت متوجه نمی شود را استهواء می‎گویند. انسان باید سعی داشته‎باشد به این مرحله نرسد زیرا در صورت رسیدن به این مرحله، بازگشت او به راه راست و به سوی خداوند، مشکل خواهد بود. 


اضلال

در این مرحله فرد نه تنها فرد به طور کامل از مسیر مستقیم خارج شده‎است بلکه به عنوان یکی از یاران شیطان در جبهه او علیه جبهه الهی در حال جنگ است و قدم به قدم پا جای پای شیطان می‎گذارد.


ناامیدی از رحمت خدا

ناامیدی از رحمت خداوند، بزرگ‎ترین گناه می‎باشد. وقتی انسانی که در گناه غرق شده است، قصد بازگشت به سمت خدای متعال را می‎کند، شیطان ، با القای ناامیدی از رحمت خداوند به علت بار سنگین گناهان مانع از بازگشت او می‎گردد.


باید به این مهم توجه داشت که انسان با ارتکاب هر گناه از صراط مستقیم خارج شده‎است؛ از این رو در صورت ارتکاب به گناه، پشیمانی و توبه و گفتن شهادتین، می‎تواند او را به صراط مستقیم باز گرداند.


نکته دیگر که ذکر آن ضروری به نظر می‎رسد این است که بیشترین جایی که شیطان حضور پیدا کرده و اقدام به کارشکنی می‎کند، جایی است که برای امام زمان کار می شود و تلاش می گردد امر ظهور محقق گردد؛ زیرا این کار از یک سو  پر ثواب‎ترین کارها ست و از سوی دیگر شیطان رانده شده می‎داند با تحقق ظهور، کشته خواهد شد و عمرش پایان خواهد. 


نباید از شروع و انجام کار خیر به بهانه کار شکنی شیطان ترسید؛ زیرا اگر مومنی کاری را آغاز نموده و در مقابل شیطان ایستادگی نماید، سنت امداد الهی همراه او می‎گردد و او موفق خواهدشد.


اعمال ثواب و نیک ما، با انجام گناهان باطل خواهد شد؛ از این رو یک انسان عادی نمی‎تواند مطمئن باشد که اعمال نیک خود را به خدا خواهد رساند. 


خداوند در قرآن از عبارت من جاء بالحسنه استفاده کرده است یعنی مد نظر خداوند یک حسنه می‎باشد که فرد باید با خود بیاورد؛ در تفسیر برهان از محبت اهل بیت به عنوان این حسنه منحصر به فرد یاد شده که بنده با خود در پیشگاه الهی می‎آورد و فقط همین یک چیز است که مطمئن هستیم قطعا آن را با خود خواهیم برد.