کلینی در الکافی باب مستقلی به این عنوان آورده است(زنان از زمین ارث نمی برند) و در این مورد از ابی جعفر(ع) روایت کرده است که گفت:
النِساء لا یرثنَ مِنَ االأرضِ و لا مِنَ العِقارِ شَیئاً
(زنان از زمین سهمیه ارث ندارند)(فروع الکافی کلینی7/127)
و طوسی در تهذیب از مسیر نقل کرده است که گفت: :«از اباعبدالله(ع) در مورد حق ارث زنان پرسیدم؟ او گفت: قیمت خشت و بنا و چوب و نی به زنان داده می شود ولی از زمین ارث نمی برند» و محمد ابن مسلم از ابی جعفر(ع) روایت است که گفت: «زنان از زمین ارث نمی برند». و عبدالملک ابن اعین از ابوجعفر یا از ابوعبدالله(ع) روایت می کند که گفت: «زنان از خانه، ملک و زمین سهمیه ارث ندارند»(تهذیب الاحکام9/254)
در این روایت فاطمه یا کسی دیگر استثناء نشده است. پس بنابراین طبق روایات مذهب شیعه فاطمه حق ندارد که خواهان ارث از پیامبر(ص) باشد.
پاسخ:
موضوعی را که سؤال کننده خواسته از ارائه ناقص این مطالب استفاده کند آن است که حضرت فاطمه زهرا(س) از پدر خود، پیامبر بزرگوار اسلام(ص) ارثی نمی برد. و آن ارثی که در این سؤال از آن صحبت شده، زمین فدک است. در ادامه نیز به این مطلب اشاره می کند که حضرت علی(ع) مستحق تر است به این که مطالبه فدک کند. موضوعی که در ابتدا به نظر می رسد باید روشن و واضح شود آن است که بدانیم آیا فدک را باید از قاعده ی ارث پی گیری نمود و روی آن بحث کرد یا خارج از این قاعده است؟ به عبارت دیگر باید دید فدک ارثیه حضرت زهرا(س) بوده یا در زمان حیات پیامبر اکرم(ص) ایشان مالک حقیقی آن بوده اند؟ چرا که بحث در رابطه با مالکیت حقیقی آن خارج از مسئله ارث است.
عموم محدثان و مفسران شیعه و گروهی از دانشمندان سنی می نویسند:
وقتی آیه «وَ آتِ ذَالْقربی حَقهُ وَ الْمِسْکینَ وَ ابْنَ السبیل» (یعنی حق خویشاوندان و مساکین و در راه ماندگان را بپرداز)(سوره اسراء آیه 26) نازل شد، پیامبر(ص) دختر خود حضرت فاطمه(س) را خواست و فدک را به وی واگذار کرد.(مجمع البیان، ج3، ص 411؛ شرح ابن ابی الحدید، ج16، ص268؛ الدر المنثور، ج4، ص 177 کنزالعمال، باب صله رحم، ج2، ص157 ، فتوح البلدان، ص46؛ معجم البلدان ج4، ص240)
متن این حدیث چنین است:
لَما نُزِلَتْ هذِهِ الْآیةُ «وَ آتِ ذَاالْقُربی حَقهُ»
دَعَا رَسُولُ اللهِ فاطِمَةً فَاَعْطاها فَدَک
ناقل این مطلب ابوسعید خدری یکی از صحابه بزرگ رسول اکرم(س) است.کلیه مفسران شیعه و سنی قبول دارند که آیه در حق نزدیکان و خویشاوندان پیامبر(ص) نازل شده است و دختر آن حضرت بهترین مصداق برای «ذَا الْقُرْبی» است. خلاصه ی گفتار آن که آیه در حق حضرت زهرا(س) و فرزندان وی نازل شده و مورد اتفاق مسلمانان است ولی این مطلب که هنگام نزول این آیه پیامبر(ص) فدک را به دختر گرامی خود بخشید مورد اتفاق دانشمندان شیعه و برخی از دانشمندان سنی است. در نتیجه می توان گفت مسئله فدک و قضاوت در مورد آن از قواعد و قوانین ارث خارج بوده و این زمین در زمان حیات پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س) بخشیده شده و ایشان مالک آن بوده اند. فلذا اصولاً ارث نبوده تا به آن حضرت برسد یا نرسد!! پس سوال کننده با حقه بازی تمام خواسته فدک را ارثیه معرفی کند و سپس هر طور می خواهد راجع به آن قضاوت نماید!
اما مطلب مهمی که باید به آن اشاره نمود این است که احادیثی که سؤال کننده از آن استفاده نموده و خواسته منظور خود را با آن به نتیجه برساند در کتب ذکر شده موجود است لکن سؤال کننده احادیث را به طور کامل بیان نکرده تا موضوع به طور کامل روشن گردد.مسئله ی ارثی که در این احادیث آمده با توجه به احادیث قبل و بعد آن مربوط به ارث بردن زن از شوهر خود است نه دختر از پدر خود!
پس از این جهت نیز اشکال مردود است چرا که همه می دانیم حضرت فاطمه دختر پیامبر بزرگوار اسلام بوده است نه همسر ایشان!
اگر همان طور که سؤال کننده به این احادیث استدلال می کند که زن از شوهر خود زمین را به ارث نمی برد،پس چرا عایشه مدعی و خواهان ارث از پیامبر بوده است و با همین روش، پدر خود(ابوبکر) را در خانه پیامبر دفن کرد؟اگر بر فرض محال قرار باشد خانه پیامبر به همسرانش به ارث برسد طبق قوانین ارث زن و شوهر، باید سهم الارث عایشه از آن خانه به اندازه یک وجب باشد! چرا که تعداد همسران پیامبر طبق تاریخ 9 زن بوده که اگر هر کدام بخواهد یک هشتم آن خانه را به ارث ببرد یقیناً جایی برای دفن یک نفر باقی نمی ماند!
حال چه پاسخ قانع کننده ای در این باره وجوددارد؟
یقیناً اهل سنت باید در این زمینه پاسخگو باشد.